STUUR EEN MAIL OM DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN TE WAARSCHUWEN, KLIK HIER (met je GSM).
Sinds februari 2025 heeft de humanitaire en veiligheidssituatie in de Democratische Republiek Congo (DRC) een kritiek niveau bereikt met de val van Bukavu in handen van de M23-milities, gesteund door Rwanda. Deze overname komt boven op de voortdurende bezetting van Goma en de escalatie van geweld in de hele regio, waardoor miljoenen burgers in een ongekende humanitaire crisis worden gestort.
Het Europees Parlement heeft onlangs gestemd voor de opschorting van het protocolakkoord tussen de Europese Unie en Rwanda en erkent daarmee de betrokkenheid van Rwanda bij het geweld in de DRC. Deze historische beslissing moet nu worden gevolgd door concrete acties.
De rol van Rwanda?
De Rwandese regering, onder leiding van Kagame, steunt actief de M23. Dit is niet eens een publiek geheim. Een VN-rapport (bron) toont aan dat tussen de 3.000 en 4.000 Rwandese soldaten op Congolees grondgebied opereren naast de rebellen – en dit aantal zal waarschijnlijk nog toenemen na de inname van Goma.
Het is de Congolese bevolking die de prijs voor deze situatie betaalt. Sinds het begin van het conflict zijn meer dan 2 miljoen mensen op de vlucht geslagen voor het geweld van de M23. Honderdduizenden mensen zitten momenteel vast.
De rol van de Europese Unie: een impliciete steun aan de bloedbaden?
De Europese Unie erkent publiekelijk de betrokkenheid van Rwanda bij de illegale exploitatie van Congolese hulpbronnen, maar blijft haar betrekkingen met Kigali versterken:
- Grondstoffenakkoord: De EU heeft een memorandum van overeenstemming ondertekend met Rwanda voor de levering van strategische mineralen, ondanks het bewijs van smokkel van Congolese mineralen. Sinds de ondertekening van dit akkoord is de export van Rwandees kobalt exponentieel toegenomen, parallel aan het geweld in Noord-Kivu. Dit is geen toeval: oorlog maakt grootschalige onteigening en plundering mogelijk, onder het mom van regionale stabiliteit en Rwandese bemiddeling.
- Militaire samenwerking: De EU weigert haar samenwerkingsprotocollen met Rwanda op te schorten, zelfs nu de moordpartijen in Oost-Congo intensiveren.
De rijkdommen van Congo, de motor van de Europese groene transitie
De Europese Unie kan haar ecologische transitie niet realiseren zonder massale toe-eigening van strategische Congolese hulpbronnen. Kobalt, coltan en andere essentiële mineralen voor de batterij-industrie en hernieuwbare technologieën worden grotendeels in Congo gewonnen. Toch verkiest de EU om haar aanvoerketens via Rwanda te laten lopen in plaats van een soevereine en voordelige exploitatie voor de Congolezen te ondersteunen.
De Europese Unie speelt een sleutelrol bij het voortduren van het geweld in Oost-Congo, niet als machteloze toeschouwer, maar als actieve speler. Achter holle diplomatieke verklaringen weigert de Europese Commissie haar akkoorden met Rwanda in vraag te stellen. Waarom zoveel toegeeflijkheid? Omdat Congolese minerale rijkdommen onmisbaar zijn voor de Green Deal en het Global Gateway-project van de EU.
Deze hypocrisie moet aan de kaak worden gesteld: terwijl de EU beweert een rechtvaardige en duurzame ecologische transitie te bevorderen, steunt ze de illegale extractie van hulpbronnen, gefinancierd door oorlog en het lijden van de Congolese bevolking.
Wat wij eisen
Gezien deze situatie eisen wij dat de Belgische regering druk uitoefent op de Europese instellingen om:
- Het krachtige signaal vanuit het Europees Parlement gevolg geven. Het EU-Rwanda-akkoord over kritieke grondstoffen moet onmiddelijk opgeschort worden zolang de M23 in de regio actief is. Belgie kan druk zetten op EU landen, zoals Frankrijk, die op de rem staan daarvoor.
- Alle militaire samenwerking met Rwanda stop te zetten, aangezien het land aantoonbaar de M23-rebellen steunt. De EU heeft 40 miljoen euro toegekend om de Rwandese strijdkrachten in Mozambique te ondersteunen – hetzelfde leger dat betrokken is bij de aanval op de DRC.
- De samenwerkingsakkoorden met Rwanda stop te zetten: de EU en haar lidstaten investeren ook meer dan 900 miljoen dollar in Rwanda via het Global Gateway-programma.
- Culturele en sportevenementen op te schorten: Rwanda is kandidaat om een grote wielerwedstrijd te organiseren.
- Een onmiddellijk staakt-het-vuren en de oprichting van een humanitaire corridor te eisen.
De tijd van loze woorden is voorbij: de EU moet kiezen tussen haar klimaatagenda en haar koloniale hypocrisie. De exploitatie van Congolese hulpbronnen ten koste van mensenlevens kan niet langer worden getolereerd.