De Commissie Landsverdediging buigt zich op 27 mei over de Amerikaanse vraag om opnieuw gevechtsvliegtuigen in te zetten in Irak en Syrië. De vredesbeweging stuurde een brief naar de betrokken parlementsleden omdat een Belgische deelname aan deze missie in Syrië problematisch is.
Op woensdag 27 mei zal de Commissie Landsverdediging zich buigen over het voorstel van de regering dat voorziet in de hernieuwde deelname van Belgische F-16 gevechtsvliegtuigen aan Operatie Inherent Resolve (OIR) voor de periode van 1 jaar. Dat gebeurt op vraag van de VS die Belgische gevechtsvliegtuigen in Syrië en Irak wil inzetten voor zowel verkenningsopdrachten als aanvalsoperaties en luchtsteun aan grondtroepen.
We zijn verbaasd over de timing ervan. Niet alleen zijn er de moeilijke omstandigheden als gevolg van de strijd tegen de Covid-19-pandemie, waar ook de Syrische bevolking mee geconfronteerd wordt na bijna tien jaar van oorlog. Er zijn ook een aantal ontwikkelingen in het conflict die de kans op internationale confrontaties hebben vergroot. Daarenboven strookt het voornemen niet met de inspanningen van de VN sinds november om te komen tot een politieke oplossing van het conflict in Syrië.
Als vredesbeweging willen we ons voorbehoud kenbaar maken over de mogelijke Belgische participatie aan deze militaire missie.
- Principieel verzetten we ons tegen de deelname aan een operatie die niet gedekt is door het internationaal recht, meer bepaald door een duidelijke resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Voor Syrië bestaat er ook geen officiële uitnodiging voor een militaire operatie van de betrokken regering. Ze is daarom in strijd met de bepalingen van het VN-Handvest. Nochtans is voor België de overeenstemming met het internationaal recht formeel een belangrijke voorwaarde voor het inzetten van zijn leger buiten de grenzen.
- Deelname aan een dergelijke gevechtsmissie zou ook ingaan tegen de oproep die VN-Secretaris-Generaal Antonio Guterres op 23 maart lanceerde om te komen tot een “onmiddellijk wereldwijd staakt-het-vuren” zodat alle aandacht naar de strijd tegen de COVID-19 pandemie kan gaan. Ook speciaal VN-gezant voor Syrië, Geir Pedersen, deed een duidelijke oproep voor een ‘totaal’ en ‘onmiddellijk’ staakt-het-vuren in heel Syrië.
- We vragen dat België, als lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zich prioritair inspant om ervoor te zorgen dat de getroffen bevolking in Syrië voldoende toegang krijgt tot humanitaire hulp. In dat verband is het belangrijk dat resolutie 2504 wordt hernieuwd, zodat ook na 10 juli 2020 de vrije toegang langs grensovergangen en frontzones verzekerd blijft. Parallel blijft het belangrijk om de politieke inspanningen van de VN, zoals de onderhandelingen in het grondwettelijk comité, zoveel mogelijk te ondersteunen. Een militaire deelname aan een illegale operatie kan ons ons land politiek ongeloofwaardig maken bij een aantal oorlogvoerende partijen.
- Net als bij vorige luchtgevechtsoperaties is het risico op burgerslachtoffers van een dergelijke missie groot. We herinneren eraan dat de door de VS-geleide militaire interventie volgens de organisatie Airwars verantwoordelijk is voor minstens 8.250 bevestigde dodelijke burgerslachtoffers. Bovendien staat de missie onder leiding van de VS die ook het gros van de communicatie over de doelwitten voorziet die hoog vanuit de lucht amper verifieerbaar zijn op aanwezigheid van burgers. Dat verklaart het hoge aantal burgerdoden. We herinneren er ook aan dat de transparantie bij eerdere Belgische missies met gevechtsvliegtuigen in Irak en Syrië veruit ondermaats was, wat de politieke controle en evaluatie zwaar bemoeilijkt en zelfs onmogelijk maakt
Volgens ons is een Belgische deelname aan een nieuwe gevechtsmissie in Syrië problematisch en onwenselijk. Zoals VN-Secretaris-Generaal Antonio Guterres op 21 februari 2020 stelde: “De boodschap is duidelijk. Er is geen militaire oplossing voor de Syrische crisis. De enige mogelijke oplossing is een politieke.”
Deze oproep gaat uit van de organisaties:
Agir pour la Paix, CNAPD, CSOtan, intal, MCP, Pax Christi Vlaanderen en Vrede vzw