Zaterdag 8 december werd het vernieuwde ‘AfricaMuseum’ geopend. Om 12 uur die middag organiseerden verschillende organisaties een herdenkingsbijeenkomst bij de zeven graven naast de kerk in het centrum van Tervuren. Hier zijn de stoffelijke resten herbegraven van zeven Congolezen die de Wereldtentoonstelling in 1897 niet hebben overleefd.
Ekia, Gemba, Kitukwa, Mpela, Zao, Samba, Mbange.
Met 269 landgenoten moesten ze tijdens de expo op de Wereldtentoonstelling in nagebouwde dorpen het dagelijks leven in Congo uitbeelden. Ze werden in Tervuren tentoongesteld als inboorlingen van een ‘onbeschaafde’ kolonie. Twee Congolezen waren al tijdens hun verscheping onderweg gestorven, zeven kwamen in België om als gevolg van de koude zomer. Van degenen die ziek terugkeerden is niets bekend.
Kolonialisme
Verschillende organisaties, waaronder intal, organiseerden voor hen een herdenkingsbijeenkomst op 8 december. Ze pleiten voor blijvend eerherstel van de zeven burgers en de ganse Congolese bevolking die zo zwaar te lijden heeft gehad onder de Belgisch barbarij. De DR Congo is slechts in staatkundig opzicht onafhankelijk: buitenlandse economische machten buiten het land nog steeds uit als hun wingewest. Een correcte uitleg van het verhaal achter de zeven graven kan toekomstige generaties herinneren aan de tijd van onversneden kolonialisme en racisme en helpen dat zij nooit meer zwijgen over de verdrukking van andere volkeren.
Respect
De verbouwing en uitbreiding van het museum kostte ruim € 65 miljoen. De organisaties hebben gepleit voor het aanbrengen van een waardige gedenkplaat bij de zeven graven die recht doet aan de echte geschiedenis, een plaquette die zich onderscheidt van het huidige toeristische wegwijsbordje dat de wereldtentoonstelling uit 1897 als onderwerp heeft. De graven van deze slachtoffers verdienen hetzelfde zo niet meer respect als die van omgekomen kolonialen.
De zeven grafstenen zijn vlak na de melding van de herdenking weer leesbaar gemaakt. De initiatiefnemers vragen om een regulier onderhoud zoals bij de ereperken van de beide wereldoorlogen.
De geschiedenis wijzigen kan niet, maar we kunnen haar wel opnieuw vertellen en aandringen op een waardig eerherstel. Tijdens het eerbetoon waren er korte toespraken namens de organisaties en personen die zich inmiddels bij het initiatief hebben aangesloten, door het leggen van bloemen, het aansteken van kaarsen, het ten gehore brengen van poëzie en muziek en door stilte.
Initiatiefnemers van de herdenking:
- intal Congo
- Change asbl
- Presence Noire
- PVDA-PTB
- Ludo De Witte
- UBUNTU
- INDICATIONS asbl
- Lorent Corbeel
- KWB-Tervuren
- Collectif mémoire coloniale et lutte contre les discriminations
Dit artikel verscheen ook op De Wereld Morgen.