Bolivia: Oproep voor vrede en democratie

(english below)

De ondertekenaars van onderstaande verklaring klagen de staatsgreep van 10 november 2019 in Bolivia aan, en roepen op tot een Europese en VN delegatie van waarnemers bij de nieuwe verkiezingen van 3 mei 2020, en een eventuele tweede ronde in juni.

Hoewel de staatsgreep vanuit bepaalde hoeken gecontesteerd wordt, is het uitermate belangrijk de feiten juist weer te geven en te definiëren. Vooreerst, president Evo Morales Ayma won de verkiezingen met absolute meerderheid in oktober 2014, zijn ambtstermijn liep tot 22 januari 2020. Een verkiezingsoverwinning die in 2014 door niemand werd in vraag gesteld. Ten tweede, na de verkiezingen van 20 oktober 2019, die de MAS met ruime voorsprong won, ontvouwde zich een criminele, militaire staatsgreep. Toen de personen uit de legertop Morales hadden “aangeraden” ontslag te nemen op 10 november 2019, werd een bijeenkomst in het Boliviaanse parlement onmogelijk gemaakt door ordetroepen. MAS-parlementsleden, alsook senaatsvoorzitter Adriana Salvatierra, werd de toegang tot het parlement ontzegd. Bijgevolg kon het parlement het ontslag van president Morales niet aannemen of verwerpen. Zonder quorum in het parlement riep tweede vicevoorzitter van de Senaat, Jeanine Áñez Chávez, zichzelf uit tot interim president. Ten derde, na de illegale machtsovername van de huidige de facto regering werd elke protest hardhandig de kop in gedrukt. De Interamerikaanse Mensenrechtencommissie (CIDH) veroordeelde nadien het extreme geweld tegen de manifestanten en sprak in zijn onderzoek meermaals over slachtpartijen tegen burgers. De meeste bronnen spreken over 36 doden en meer dan 800 gewonden.

Het is eveneens belangrijk te benadrukken dat Morales akkoord ging met de eisen van de oppositie en de OAS en opriep tot nieuwe verkiezingen met een nieuw kiestribunaal, net om extreme conflicten te vermijden. Dit voorstel tot pacificatie werd echter verworpen door de voornaamste oppositiefiguren, wat vervolgens aanleiding gaf massale protesten en de gekende dramatische gevolgen.

De beleidsmaatregelen van de transitieregering Áñez geven ons weinig hoop op eerlijke en transparante verkiezingen. De persvrijheid staat onder zware druk nadat een contingent Argentijnse journalisten het land werd uitgezet, zo ook werden uitzendingen van tientallen plattelandsradio´s verboden, en werden digitale activisten opgepakt voor opruiende taal op sociale media. De nieuwe minister van communicatie Lizárraga kondigde recent nog aan dat er “grenzen zijn aan de vrijheid van meningsuiting”, en dat de regering zal ingrijpen indien ze achten dat die grenzen worden overschreden. Wederom trok de CIDH aan de alarmbel.

De politieke heksenjacht tegen ex-ministers, mandatarissen en functionarissen van de MAS is een bijkomend gevaar voor een eerlijk, transparant en democratisch verkiezingsproces. Heel wat kopstukken zochten bescherming of asiel in het buitenland of in buitenlandse ambassades in La Paz. De diplomatieke rellen met Mexico, Argentinië en Spanje, i.k.v. van al dan niet verleend politiek asiel of bescherming, bezorgen ons.

Wij veroordelen de vervolging van politieke, sociale, inheemse en boerenorganisaties, en van elk initiatief dat rechtvaardigheid en democratie eist. We zijn bovendien bezorgd over de racistische en seksistische uitlatingen van verschillende ministers, en hekelen de bedreigingen tegen journalisten en media.

De staatsgreep in Bolivia was een serieuze klap voor de Boliviaanse en Latijns-Amerikaanse democratie. Nieuwe verkiezingen bieden hoop op herstel, maar dat is enkel mogelijk indien alle garanties worden gegeven dat deze op een vrije, eerlijke en transparante manier kunnen plaatsvinden. Alle politieke partijen moeten zonder onderscheid kunnen deelnemen, met inbegrip van de kandidaten van de MAS.

Daarom willen wij pleiten voor een waarnemersdelegatie vanuit Europa en de Verenigde Naties en vertegenwoordigers uit verschillende andere landen en de kerk om vrije en transparante verkiezingen te kunnen garanderen, en waarvan de resultaten gerespecteerd zullen worden. Het spreekt voor zich dat politieke neutraliteit en niet-inmenging essentiële principes zijn die deze delegaties hoog in het vaandel moeten dragen. Het moet de concrete uitdrukking zijn van het engagement van de internationale gemeenschap om transparantie en burgerparticipatie te bevorderen. Wij roepen de internationale gemeenschap op om nu op te treden.

Als u akkoord gaat om te ondertekenen, zend deze mail dan terug met vermelding van uw namen, voornamen en vereniging (of “functie”) naar solidaritebolivie@gmail.com.

Handtekeningen:

intal Globalize Solidarity

Cubanismo.be

fos

Grupo belga Solidair met Guatemala

Red europea de Comités Oscar Romero

Raf Custers

---

The undersigned of this statement denounce the November 10, 2019 coup d’état in Bolivia against President Evo Morales Ayma and his vice-president Álvaro García Linera and call for an electoral observation mission.

Although we are aware of the fact that the path to the presidential elections of 20 October 2019 was riddled with strong controversies about the interpretation of the constitution, we find it inadmissible to accept that these be resolved by interrupting the democratic constitutional order in force, a situation which, historically, has always been a source of repression and suffering for the peoples of Latin America.

The first weeks of the interim presidency have catapulted us into the dark past of the Bolivian dictatorships. On November 15, the police and the army opened fire on indigenous demonstrators in Cochabamba, killing nine and injuring more than 120. Four days later, in El Alto, police and army opened fire once more on indigenous demonstrators, killing eight and injuring more than 30 .

It is more than urgent that violent police and military repression cease immediately in Bolivia , that the right to full exercise of press freedom and, above all, the democratic constitutional order be restored as a matter of urgency without prohibition being applied to any party or political leader.

This is only possible if free and democratic elections are held. However, the guarantees of “free and fair elections” in March 2020 are minimal. The confidence of the natives – who represent 60% of the Bolivian population – in these elections is very low. This makes sense, because they have established that the transition is being led by an authoritarian government.

We denounce the systematic persecution of political, social, indigenous and peasant organizations and of any initiative or mobilization to demand a return to democratic institutions. With its massive repression, the civil and military strategy of the coup d’état has left a death toll of 24, hundreds of wounded and mass arrests in barely five days, without respect for any procedure or rights. We denounce the racist and sexist character of the coup d’état that is being imposed in Bolivia, with violent attacks against indigenous peoples, outrages against the women of Pollera who for the first time have been recognized as political subjects in the process of change initiated by the MAS (party of Evo Morales).

The coup, that is led by the economic elites, seeks to reimpose neoliberalism and , along with it, the concession of sovereignty, to the benefit of foreign projects hungry for the country’s abundant mineral and other resources.

Bolivia’s democracy and sovereignty have been severely affected by the coup d’état. New elections offer hope for recovery, though only if all guarantees are given that they can be held in a free, fair and transparent manner. For this reason, there can be neither political persecution nor political prisoners in any party participating in the elections.

We call for the establishment of a United Nations electoral mission, with representatives from different countries and the Church, in order to ensure free and transparent elections that respect the results.

An election observation mission to Bolivia will help build voter confidence in the upcoming electoral process. This election observation mission must be guided by the principles of objectivity, political neutrality and non-interference. The election observation mission is a concrete expression of the international community’s commitment to promote transparency and citizen participation. We call on the international community to act now.